Polska 27 kwietnia – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 27-04-2024, 08:00
Artykuł
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia w Petersburgu zawiązano konfederację Targowicką; Stolica Apostolska oficjalnie uznała państwo polskie; rozpoczęto budowę KL Auschwitz; Sejm PRL uchwalił ustawę o amnestii; Leon Kieres ujawnił, że osobą, która donosiła o sprawach dotyczących papieża Jana Pawła II był o. Konrad Stanisław Hejmo; papież Franciszek ogłosił świętymi Jana XXIII i Jana Pawła II; w mszy uczestniczyło ok. 800 tys. wiernych. Urodzili się m. in. Fryderyk Jagiellończyk, Stanisław Bukowiecki, Zygmunt Berling, Zygmunt Wojciechowski, Julian Stryjkowski, Krzysztof Komeda, Stanisłąw Dziwisz, Ryszard Bugajski, Leszek Wójtowicz. Zmarli natomiast: Mikołaj Radziwiłł, Leopold Buczkowski oraz Piotr Skrzynecki.

1468 - W Krakowie urodził się Fryderyk Jagiellończyk, biskup krakowski, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski.

1584 - W Wilnie zmarł Mikołaj Radziwiłł nazywany Rudym, wojewoda wileński, kanclerz wielki litewski; hetman wielki litewski, uczestnik wojny o Inflanty w 1564 r. - pokonał wojska moskiewskie nad Ułą i pod Orszą, a także wojen z Moskwą w czasach króla Stefana Batorego; propagator kalwinizmu.

1613 - Pożar zniszczył niemal całą zabudowę Gniezna.

1792 - W Petersburgu przeciwnicy reform Sejmu Czteroletniego, pod hasłem obrony zagrożonej wolności, zawiązali konfederację przeciwko królowi Stanisławowi Augustowi i Konstytucji 3 Maja; przywódcy konfederacji uzgodnili z Katarzyną II, że po dotarciu do Polski, przy ochronie Rosjan, ogłoszą jej akt w Targowicy; dokument miał zostać wydany pod nieprawdziwą datą - 14 maja.

1794 – Insurekcja Kościuszkowska: wojska litewskie odniosły zwycięstwo nad oddziałami rosyjskimi w bitwie pod Niemenczynem koło Wilna.

1856 - W Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się polska premiera opery La Traviata Giuseppe Verdiego.

1867 - Urodził się Stanisław Bukowiecki, prawnik, działacz niepodległościowy, w latach 1919-1939 prezes Prokuratorii Generalnej RP.

1877 - We Florencji zmarł Antonio Corazzi, architekt włoski, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli późnego klasycyzmu; działając w Warszawie zaprojektował i zrealizował m.in. Pałac Staszica, Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz budynek Teatru Wielkiego.

1896 - W Limanowej urodził się Zygmunt Berling, żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej; w latach 1939-1941 przebywał w niewoli sowieckiej; współpracował z NKWD; dowódca 1. Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki (1943), następnie dowódca 1. Armii WP (1944).

1900 - W Stryju urodził się Zygmunt Wojciechowski, historyk, prawnik, w latach 30. związany z Obozem Wielkiej Polski; w 1945 r. założyciel i dyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu.

1905 - W Stryju urodził się Julian Stryjkowski, właściwie Pesach Stark, pisarz, dramaturg, autor m.in. powieści „Sen Azrila”, „Głosy w ciemności” i „Austeria”.

1919 - Oficjalne uznanie państwa polskiego przez Stolicę Apostolską.

1931 - W Poznaniu urodził Krzysztof Komeda, właściwie Krzysztof Trzciński, jeden z najbardziej znanych polskich kompozytorów i pianistów jazzowych, twórca muzyki m.in. do filmów „Niewinni czarodzieje” i „Dziecko Rosemary”.

1939 - W Rabie Wyżnej urodził się kardynał Stanisław Dziwisz; doktor teologii, od 1967 do 1978 r. kapelan ks. kardynała Karola Wojtyły; w latach 1978-2005 pełnił funkcję osobistego sekretarza papieża Jana Pawła II; metropolita krakowski w latach 2005-2016.

1940 - Na rozkaz dowódcy SS Heinricha Himmlera na terenie byłych polskich koszar artyleryjskich w Oświęcimiu rozpoczęto budowę KL Auschwitz.

1941 - W miejsce Uniwersytetu Poznańskiego utworzono Reichsuniversität Posen.

1943 - W Warszawie urodził się Ryszard Bugajski, reżyser, scenarzysta, pisarz; twórca filmów „Przesłuchanie”, „Generał Nil” i „Układ zamknięty”, a także spektakli telewizyjnych „Miś Kolabo” i „Śmierć rotmistrza Pileckiego”.

1946 - Krajowa Rada Narodowa uchwaliła ustawę „O głosowaniu ludowym” w dniu 30 czerwca 1946 r.

1947 - W Poznaniu rozpoczęły się pierwsze po zakończeniu II wojny światowej Międzynarodowe Targi.

1954 - W Poznaniu urodził się Leszek Wójtowicz, poeta, pieśniarz, kompozytor.

1954 - Premiera filmu „Celuloza” w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.

1956 - Sejm PRL uchwalił ustawę o amnestii, na mocy której więzienia opuściło ponad 35 tys. osób, głównie więźniów skazanych przez komunistyczne władze za działalność niepodległościową.

1960 - W Nowej Hucie doszło do starć milicji z mieszkańcami, którzy protestowali przeciwko usunięciu krzyża z miejsca, gdzie miał stanąć kościół; zatrzymano około 500 osób.

1966 – Drużyna z Zespołu Szkół Zawodowych Nr 3 w Łodzi jako pierwsza w kraju zameldowała gotowość do przystąpienia do „Operacji 1001 Frombork”. Z kolei drużyna harcerska z ZSMR w Hrubieszowie, zgłaszając się jako jedna z trzech, obok drużyn z Łodzi i Raciborza również, w lipcu 1966 r., wzięła udział w Akcji Pilotażowej „Operacji 1001 Frombork”.

1971 - We Wrocławiu urodziła się Małgorzata Kożuchowska, aktorka, od 2005 r. w zespole Teatru Narodowego w Warszawie; wystąpiła m.in. w filmach „Kiler” i „Komornik”, znana również z seriali „M jak miłość” i "”Rodzinka.pl”.

1972 - Sejm uchwalił Kartę Praw i Obowiązków Nauczyciela.

1977 - Pierwszy numer „Opinii”, pisma Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

1989 - W Warszawie zmarł Leopold Buczkowski, pisarz, malarz, grafik.

1989 - Jerzy Urban mianowany został prezesem Komitetu ds. Radia i Telewizji.

1995 - Premiera filmu sensacyjnego Polska śmierć w reżyserii Waldemara Krzystka.

1997 - W Krakowie zmarł Piotr Skrzynecki, założyciel kabaretu Piwnica pod Baranami, jego wieloletni konferansjer i lider.

2005 – Prezes IPN Leon Kieres ujawnił, że osobą, która w latach osiemdziesiątych donosiła wywiadowi PRL o sprawach dotyczących papieża Jana Pawła II i jego bezpośredniego otoczenia jest o. Konrad Stanisław Hejmo, posługujący się pseudonimami „Hejnał” i „Dominik”.

2005 – W Niemczech został ujęty gangster Ryszard Niemczyk.

2007 - Ludwik Dorn został wybrany na stanowisko marszałka Sejmu RP.

2007 - Premiera filmu „Parę osób, mały czas” w reżyserii Andrzeja Barańskiego.

2009 - W Podłej Górze koło Świebodzina rozpoczęto ekshumacje zwłok niemieckich żołnierzy i cywilów (w tym kilkoro dzieci), zamordowanych przez Armię Czerwoną i zakopanych w masowych grobach w 1945 roku.

2010 - Piotr Pustelnik wszedł na szczyt Annapurny, zdobywając jako trzeci Polak Koronę Himalajów i Karakorum.

2014 - W Rzymie papież Franciszek ogłosił świętymi Jana XXIII i Jana Pawła II; w mszy kanonizacyjnej uczestniczyło ok. 800 tys. wiernych. Na uroczystości obecny był emerytowany papież Benedykt XVI. Była to pierwsza podwójna kanonizacja papieży w XXI wieku i zarazem pierwsza kanonizacja głowy Kościoła od czasu kanonizacji Piusa X w 1954 r. oraz pierwszy raz, kiedy papież kanonizował dwóch swoich poprzedników i kiedy to na jednej uroczystości przewodniczyło dwóch papieży – emerytowany i obecny.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy