Polska 7 stycznia – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika 07-01-2024, 08:00
Artykuł
facebook.com

Tego dnia na Cmentarzu Bródnowskim odbył się pogrzeb Romana Dmowskiego; podczas śledztwa w budynku MBP w Warszawie w niejasnych okolicznościach zginął Jan Rodowicz „Anoda”; w Płocku i Włocławku w ciągu doby temperatura spadła z +8 do -20 °C; Zyta Gilowska została ministrem finansów i wicepremierem. Urodzili się m. in. Henryk Marconi, Ludwik Geyer, Stefan Dąb-Biernacki, Stanisław Dubois, Jędrzej Giertych, Marian Eile, Danuta Michałowska, Jerzy Nowosielski, Anna Ciepielewska, Agnieszka Duczmal, Krzysztof Janczar, Ania Dąbrowska. Zmarli natomiast: Łukasz Gołębiowski, Ignacy Łukasiewicz, Stanisław Kutrzeba, Adam Didur, Jan Rodowicz, Jerzy Skarżyński, Krzysztof Kolberger oraz Tadeusz Konwicki.

1520 - W Toruniu król Zygmunt I Stary wydał przywilej dla szlachty, na mocy którego uzyskiwała ona prawo wolnej żeglugi po Wiśle. Przywilej wprowadzał także na terenie królestwa jeden obowiązkowy dzień pańszczyzny w tygodniu.

1601 - W Bitwie pod Kiesią 700-osobowy oddział polsko-litewski pod dowództwem płk. Macieja Dembińskiego i wojewody Jerzego Farnsbacha rozbił trzytysięczny korpus szwedzki.

1792 - W Rzymie urodził się Henryk Marconi, architekt, projektant wielu znanych warszawskich budynków, m.in. Hotelu Europejskiego oraz kościołów św. Boromeusza przy ul. Chłodnej i Wszystkich Świętych na Grzybowie.

1794 - Rada Nieustająca zniosła order Virtuti Militari i zakazała noszenia orderów przyznanych dotychczas.

1795 - Król Polski Stanisław August Poniatowski pod eskortą rosyjską został wywieziony z Warszawy do Grodna.

1805 - W Berlinie urodził się Ludwik Geyer, przemysłowiec związany z Łodzią, działacz gospodarczy i społeczny.

1819 - Urodziła się Maria Wodzińska, malarka.

1849 - W Kazimierówce w Lubelskiem zmarł Łukasz Gołębiowski, bibliotekarz, żołnierz Insurekcji Kościuszkowskiej, pionier polskich badań etnograficznych.

1882 - W Chorkówce koło Krosna zmarł Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, pionier przemysłu naftowego w Europie, wynalazca lampy naftowej.

1890 - W majątku Gnojna w pow. Błonie urodził się Stefan Dąb-Biernacki, żołnierz Legionów Polskich i POW, generał WP; w kampanii polskiej 1939 r. dowódca Armii „Prusy”.

1901 - W Warszawie urodził się Stanisław Dubois, działacz socjalistyczny, uczestnik Powstań Śląskich i wojny polsko-bolszewickiej, członek PPS, poseł na Sejm RP, więzień brzeski, uczestnik konspiracji założonej przez Witolda Pileckiego w niemieckim obozie KL Auschwitz; rozstrzelany tam w 1942 roku.

1903 - W Sosnowcu urodził się Jędrzej Giertych, publicysta, prawnik, bliski współpracownik Romana Dmowskiego; działacz ZHP, sekretarz Komitetu Wykonawczego Obozu Wielkiej Polski, członek władz Stronnictwa Narodowego; autor prac historycznych.

1910 - We Lwowie urodził się Marian Eile, dziennikarz, grafik, redaktor, współpracownik „Wiadomości Literackich”, twórca i wieloletni redaktor naczelny krakowskiego tygodnika „Przekrój”.

1920 - W Warszawie urodził się Witold Sadowy, aktor teatralny i filmowy, publicysta, pamiętnikarz.

1923 - W Krakowie urodziła się Danuta Michałowska, aktorka teatralna, pedagog, 1981-84 rektor krakowskiej PWST.

1923 - W Krakowie urodził się Jerzy Nowosielski, jeden z najoryginalniejszych polskich malarzy, malował akty kobiece, martwe natury, pejzaże, obrazy abstrakcyjne; największy wpływ na jego twórczość miała sztuka bizantyjska; autor polichromii w wielu cerkwiach, m.in. w Zawierciu, Gródku Białostockim, Kętrzynie, Warszawie, Górowie Iławieckim oraz ikonostasów i obrazów sakralnych.

1927 - W Nowym Sączu urodził się Józef Hałas, malarz, pedagog.

1928 - Rozkazem ministra spraw wojskowych Józefa Piłsudskiego w Warszawie utworzono Centrum Badań Lotniczo-Lekarskich; obecnie Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej.

1936 - W Ostrogu nad Horyniem urodziła się Anna Ciepielewska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Matka Joanna od Aniołów”, „Trzy kobiety”, „Pasażerka”, a także serialach „Dom” i „Blisko, coraz bliżej”.

1938 - W Paryżu, w rodzinie polskich Żydów, urodził się Roland Topor, francuski malarz, rysownik, scenarzysta, powieściopisarz, dramaturg i aktor.

1938 - W Krakowie urodziła się Marta Wyka, historyczka literatury, krytyczka literacka.

1939 - Na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie odbył się pogrzeb Romana Dmowskiego, przywódcy obozu narodowego, głównego ideologa polskiego nacjonalizmu, współtwórcy niepodległej Polski.

1946 - W Krakowie zmarł Stanisław Kutrzeba, historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1946 - W Katowicach zmarł Adam Didur, śpiewak operowy, jeden z największych basów przełomu XIX i XX wieku.

1946 - W Krotoszynie urodziła się Agnieszka Duczmal, dyrygentka; założycielka i dyrektorka Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus.

1947 - W Krakowie zmarł prof. Stefan Czarnocki, geolog.

1948 - W Poznaniu założono wydawnictwo Pallottinum.

1949 - Podczas śledztwa w budynku Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie w niejasnych okolicznościach zginął Jan Rodowicz „Anoda”, żołnierz Szarych Szeregów, oficer AK, bohater akcji pod Arsenałem, w czasie Powstania Warszawskiego walczył w batalionie „Zośka”.

1950 - W Warszawie urodził się Krzysztof Janczar, aktor, znany z roli Pawła w serialu „Wojna domowa”; nagrodzony na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku za kreację w filmie „Nie zaznasz spokoju”.

1957 - W Warszawie urodziła się Magdalena Środa, filozofka, etyczka, feministka, publicystka.

1967 - Premiera filmu Sublokator w reżyserii Janusza Majewskiego.

1971 – Bokser Jerzy Kulej zakończył karierę sportową.

1981 - W Chełmie urodziła się Ania Dąbrowska, piosenkarka, autorka tekstów i muzyki.

1981 - W Mikołowie urodziła się Anna Dereszowska, aktorka teatralna i filmowa, wokalistka; związana m.in. z warszawskim Teatrem Dramatycznym i Studiem Buffo, znana m.in. z seriali „Złotopolscy”, „Tajemnica Twierdzy szyfrów”.

1982 – W Płocku i Włocławku w ciągu doby temperatura spadła z +8 do -20 °C.

 

1982 - Runęła podmyta przez morze wieża wyciągowa Światowid w Jastrzębiej Górze.

1985 - Premiera filmu Szaleństwa panny Ewy w reżyserii Kazimierza Tarnasa.

1993 - Sejm przyjął ustawę „O planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży”.

1996 - Odbył się 4. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

2001 - Odbył się 9. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

2004 - W Krakowie zmarł Jerzy Skarżyński, malarz, scenograf teatralny i filmowy, ilustrator.

2006 - Zyta Gilowska została powołana na stanowisko ministra finansów i wiceprezesa Rady Ministrów.

 

2007 - Z powodu rosyjsko-białoruskiego konfliktu celnego wstrzymano dostawy do Polski i Niemiec przez rurociąg naftowy „Przyjaźń”.

2007 - Po oskarżeniach o współpracę z komunistyczną Służbą Bezpieczeństwa w czasach PRL arcybiskup Stanisław Wielgus złożył rezygnację ze stanowiska metropolity warszawskiego.

2011 - W Warszawie zmarł Krzysztof Kolberger, aktor, reżyser teatralny, wybitny interpretator poezji; znany z wielu kreacji filmowych, m.in. w „Kontrakcie” Krzysztofa Zanussiego, „Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny” Janusza Majewskiego, „Kuchni polskiej” Jacka Bromskiego czy „Panu Tadeuszu” Andrzeja Wajdy, gdzie zagrał Adama Mickiewicza.

2015 - W Warszawie zmarł Tadeusz Konwicki, pisarz i reżyser, autor m.in. powieści „Władza”, „Wniebowstąpienie”, „Mała Apokalipsa”, „Rojsty”, filmów: „Ostatni dzień lata”, „Salto”, „Dolina Issy” oraz scenariuszy do „Faraona” Jerzego Kawalerowicza, „Jowity” Janusza Morgensterna i „Kroniki wypadków miłosnych” Andrzeja Wajdy.



Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy