Polska 7 grudnia – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika 07-12-2023, 09:45
Artykuł
facebook.com

Tego dnia Liga Narodów nadała Polsce prawo obsadzenia półwyspu Westerplatte oddziałami wojskowymi; przed Sądem Wojskowym zakończył się proces oficerów AK - głównym oskarżonym był płk Jan Mazurkiewicz; katastrofa tramwajowa w Szczecinie - zginęło 15 osób a ok. 150 zostało rannych; 8 osób zginęło w wybuchu gazu w bloku mieszkalnym w Łodzi. Urodzili się m.in. Maria Walewska, Marian Falski, Henryk Floyar-Rajchman, Antoni Pajdak, Wiktor Marian Dega, Andrzej Czuma, Zdzisław Kapka, Andrzej Mierzejewski, Robert Kubica. Zmarli natomiast: Bolesław V Wstydliwy, Krzysztof Opaliński, Irena Tuwim, Ludwik Pak i Ryszard Szymczak.

1279 - W Krakowie zmarł Bolesław V Wstydliwy, książę sandomierski i krakowski.

1520 - Po ponad miesiącu zakończyły się w Bydgoszczy obrady Sejmu obozowego, w trakcie których uchwalono m.in. ordynację dotyczącą obrony kresów i mówiącą o rozmieszczeniu wojsk obrony potocznej.

1550 - W katedrze wawelskiej odbyła się koronacja Barbary Radziwiłłówny, drugiej żony króla Zygmunta II Augusta.

1655 - Zmarł Krzysztof Opaliński, polityk, poeta, jeden z przywódców opozycji wobec króla Jana Kazimierza; dowodząc obroną Wielkopolski, skapitulował przed Szwedami pod Ujściem.

1724 - Na toruńskim rynku dokonano egzekucji burmistrza Jana Gotfryda Roesnera oraz dziewięciu innych protestanckich mieszczan, skazanych przez sąd kanclerski na śmierć w związku z tumultem religijnym, do którego doszło w Toruniu w lipcu 1724 r.

1786 - W Kiernozi niedaleko Łowicza urodziła się Maria Walewska, hrabina, kochanka cesarza Napoleona Bonaparte; z ich związku narodził się syn Aleksander Walewski, przyszły minister spraw zagranicznych Francji.

1789 - Sejm Czteroletni przyjął uchwałę nakazującą dostarczenie jednego rekruta z 50 dymów dóbr i miast królewskich i duchownych oraz jednego rekruta ze stu dymów dóbr i miast dziedzicznych.

1881 - W Naczy koło Nowogródka urodził się Marian Falski, pedagog, działacz oświatowy, autor najpopularniejszego polskiego elementarza.

1893 - W Warszawie urodził się Henryk Floyar-Rajchman, działacz niepodległościowy, polityk, dyplomata, żołnierz.

1894 - W Biskupicach urodził się Antoni Pajdak ps. "Traugutt”, „Okrzejski”, działacz niepodległościowy, żołnierz Legionów, polityk PPS; od 1943 r. zastępca Delegata Rządu na Kraj, od 1944 r. minister-członek Krajowej Rady Ministrów; jeden z aresztowanych w 1945 r. przez NKWD przywódców Polskiego Państwa Podziemnego; w Moskwie sądzony w odrębnym procesie i skazany na 5 lat pozbawienia wolności; po odbyciu kary zesłany do Krasnojarskiego Kraju, skąd powrócił w 1955 r.; współzałożyciel KOR; w 1977 r. w mieszkaniu Antoniego Pajdaka ogłoszono apel „Do społeczeństwa polskiego" i poinformowano o powstaniu Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO). Zmarł 20 marca 1988 r.

1896 - W Poznaniu urodził się Wiktor Marian Dega, lekarz i naukowiec, który utworzył pierwszą na świecie Katedrę Medycyny Rehabilitacyjnej.

1912 - W Krakowie otwarto kino „Uciecha”.

1918 - Rozkaz Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego w sprawie jednolitości armii.

1919 - W Ligocie urodził się Stanisław Wyganowski, ekonomista, urbanista, działacz samorządowy; uczestnik kampanii polskiej 1939 r., żołnierz Armii Krajowej; w latach 1990-1994 prezydent Warszawy.

1921 - Powstała Korporacja Studentów Uczelni Poznańskiej „Baltia”.

1925 - Decyzją Ligi Narodów Polska otrzymała prawo do obsadzenia półwyspu Westerplatte oddziałami wojskowymi.

1930 - W Katowicach otwarto sztuczny tor łyżwiarski.

1935 - Poświęcono nowy gmach Akademii Górniczej w Krakowie.

1936 - Premiera filmu Józefa Lejtesa „Barbara Radziwiłłówna” z Jadwigą Smosarską w roli tytułowej.

1938 - W Lublinie urodził się Andrzej Czuma, prawnik, opozycjonista w PRL; współzałożyciel Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO) w 1977 r.; minister sprawiedliwości i prokurator generalny (2009).

1939 - Akcja T4: Niemcy rozpoczęli mordowanie ok. 1200 pacjentów szpitala psychiatrycznego w Dziekance (od 1951 roku dzielnica Gniezna).

1939 - W Nowym Mieście Lubawskim w odwecie za podpalenie budynków gospodarczych w Gryźlinach Niemcy rozstrzelali 15 polskich zakładników.

1941 - W Gorzycach pod Sandomierzem urodził się Janusz Bukowski, aktor.

1942 - We wsi Świesielice koło Radomia niemieccy żandarmi zamordowali 14 Polaków.

1944 - W nocy z 6 na 7 grudnia oddział AK pod dowództwem por. Jana Borysewicza ps. Krysia odbił po raz drugi, tym razem z rąk sowieckich, miasto Ejszyszki (obecnie na Litwie). Z rozbitego aresztu NKWD uwolniono 34 więźniów, zniszczono dokumentację NKWD i miejscowej placówki prosowieckiego Związku Patriotów Polskich.

1950 - W Krakowie zmarł Wojciech Weiss, malarz, pedagog.

1950 - Premiera filmu "Miasto nieujarzmione" w reżyserii Jerzego Zarzyckiego.

1953 - Przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie zakończył się proces oficerów Armii Krajowej. Głównym oskarżonym był płk Jan Mazurkiewicz „Radosław". Płk. Mazurkiewicza skazano na dożywocie, pozostałych na kary długoletniego więzienia.

1954 - Na mocy dekretu Rady Państwa zlikwidowano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. W jego miejsce utworzono Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Komitet do spraw Bezpieczeństwa Publicznego.

1955 - Rozszerzono zakres używania flagi państwowej z godłem na lotniska cywilne, porty lotnicze oraz polskie samoloty komunikacyjne za granicą.

1958 - W Gdańsku urodziła się Grażyna Wolszczak, aktorka.

1960 - W Chełmży urodził się Andrzej Mierzejewski, kolarz, trzykrotny zwycięzca Tour de Pologne.

1967 - Katastrofa tramwajowa w Szczecinie, w której zginęło 15 osób a ok. 150 zostało rannych. O godz. 6.35 na ulicy Wyszaka w Szczecinie wykoleił się tramwaj linii numer 6. Trzy wagony były obwieszone „winogronami” (pasażerowie jechali również na zewnątrz, stojąc na stopniach). Gdy tramwaj pędził w dół, konduktorzy w wagonach rozpaczliwie próbowali użyć hamulców ręcznych. Był to najtragiczniejszy wypadek w historii Polski z udziałem tramwaju.

1967 - Dokonano oblotu szybowca SZD-31 Zefir 4.

1970 - Według zakończonego Trzeciego Narodowego Spisu Powszechnego Polska miała 32 642 000 mieszkańców. 52,3 proc. z nich mieszkało w miastach.

1970 - W Warszawie kanclerz Willy Brandt i premier Józef Cyrankiewicz podpisali układ o normalizacji stosunków pomiędzy PRL a RFN; strona zachodnioniemiecka uznała w nim granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej. Wcześniej, po złożeniu wieńca, Willy Brandt ukląkł pod Pomnikiem Bohaterów Getta.

1973 - Premiera filmu „Chłopi" w reżyserii Jana Rybkowskiego.

1980 - W Gdańsku odbyła się pierwsza publiczna projekcja filmu „Robotnicy `80", przedstawiającego sierpniowy strajk w Stoczni Gdańskiej i rozmowy MKS z Komisją Rządową.

1981 - W sali warszawskiego „Torwaru" wystąpiła Tina Turner.

1983 - 8 osób zginęło w wybuchu gazu w bloku mieszkalnym na osiedlu Retkinia w Łodzi.

1984 - W Krakowie urodził się Robert Kubica, kierowca wyścigowy i rajdowy; w 2008 r. w Montrealu jako pierwszy Polak wygrał wyścig Formuły 1 - Grand Prix Kanady.

1987 - W Warszawie zmarła Irena Tuwim, siostra Juliana Tuwima, literatka, tłumaczka literatury dla dzieci, autorka najpopularniejszego polskiego tłumaczenia „Kubusia Puchatka”.

1988 - W Skolimowie zmarł Ludwik Pak, aktor, odtwórca roli Peresady w „Siekierezadzie” (1985) Witolda Leszczyńskiego i Zdzisława Dyrmana w „Misiu” (1980) w reżyserii Stanisława Barei.

1988 - Zwodowano okręt transportowo-minowy ORP Gniezno.

1989 - Sejm kontraktowy przyjął ustawę o amnestii.

1990 - Premiera filmu „Po upadku. Sceny z życia nomenklatury” w reżyserii Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego.

1993 - W Szczecinie zmarł Andrzej May, aktor, reżyser teatralny, pedagog.

1996 -W Warszawie zmarł Ryszard Szymczak, piłkarz, mistrz olimpijski z Monachium (1972).

2001 - Premiera filmu komediowego „Gulczas, a jak myślisz...” w reżyserii Jerzego Gruzy.

2007 - W Poznaniu otwarto Most Biskupa Jordana.

 

 

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy