Polska 30 grudnia – co wydarzyło się tego dnia

Tego dnia w Krakowie otwarto most Podgórski; Poznań znalazł się w rękach powstańców wielkopolskich; przed sądem odbył się proces Eligiusza Niewiadomskiego; utworzono Lasy Państwowe; Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim; sąd skazał Jerzego Kropiwnickiego i Andrzeja Słowika na 4,5 roku więzienia za kierowanie akcją protestacyjną. Urodzili się m. in. Stanisław Brzóska, Zygmunt Balicki, Eugeniusz Cękalski, Wiktor Thommee, Eugeniusz Kwiatkowski, Dariusz Kozakiewicz, Jacek Wszoła, Jan Mela. Zmarli natomiast: Aleksander Wielopolski, Aleksander Kakowski, Romuald Rajs. Tadeusz Trepkowski, Zbigniew Burzyński, Stanisław Broniewski, Marian Jurczyk oraz Longin Komołowski.

1459 - Został ochrzczony przyszły król Polski Jan Olbracht.

1784 - Prawa miejskie otrzymały Końskie.

1832 - W Dokudowie na Podlasiu urodził się Stanisław Brzóska, ksiądz, w czasie powstania styczniowego naczelny kapelan wojsk powstańczych na Podlasiu, dowódca ostatniego oddziału walczącego do grudnia 1864 r.; aresztowany i stracony przez władze carskie w maju 1865 r.

1849 - W Opawie utworzono Sejm Ziemi Śląskiej.

1850 - W Krakowie otwarto most Franciszka Józefa I zwany Mostem Podgórskim. Zbudowany na kamiennych filarach drewniany most łączył Kraków z położoną na drugim brzegu Wisły miejscowością Podgórze.

1858 - W Lublinie urodził się Zygmunt Balicki, socjolog, publicysta, jeden z przywódców ruchu narodowo-demokratycznego, współtwórca Ligi Narodowej.

1877 - W Dreźnie zmarł margrabia Aleksander Wielopolski, polityk, ziemianin; naczelnik rządu cywilnego Królestwa Polskiego (1862-1863); rozbudował szkolnictwo polskie, spolszczył administrację i sądownictwo, doprowadził do oczynszowania chłopów, równouprawnienia Żydów; przeciwnik antyrosyjskiej konspiracji i powstania zbrojnego.

1881 - W Święcianach na Wileńszczyźnie urodził się Wiktor Thommee, generał WP; w kampanii 1939 r. dowodził wsławioną walkami pod Mokrą i Borową Górą Grupą Operacyjną „Piotrków” oraz Armią „Łódź”; od 13 września przez ponad dwa tygodnie kierował bohaterską obroną Twierdzy Modlin.

1888 - W Krakowie urodził się Eugeniusz Kwiatkowski, żołnierz Legionów Polskich, w okresie międzywojennym minister przemysłu i handlu, wicepremier oraz minister skarbu; przyczynił się do powstania i zrealizowania koncepcji budowy portu w Gdyni oraz fabryki związków azotowych w Mościcach pod Tarnowem; współtwórca Centralnego Okręgu Przemysłowego.

1900 - W Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się polska premiera baletu Piotra Czajkowskiego Jezioro łabędzie.

1906 - W Saratowie urodził się Eugeniusz Cękalski, reżyser, scenarzysta, teoretyk filmu, producent, reżyser filmu „Strachy” (1938) i „Jasne łany” (1947).

1918 - Poznań znalazł się w rękach powstańców wielkopolskich.

1919 - Podpisane zostało polsko-łotewskie porozumienie wojskowe dotyczące wspólnej akcji zaczepnej przeciwko Armii Czerwonej w Łatgalii - dawnych Inflantach Polskich.

1922 - Przed Sądem Okręgowym w Warszawie stanął Eligiusz Niewiadomski - zabójca prezydenta RP Gabriela Narutowicza; po trwającej 17 godzin rozprawie skazany został na karę śmierci przez rozstrzelanie. Wyrok wykonano 31 stycznia 1923 r. na stoku warszawskiej Cytadeli.

1924 - W Polsce na mocy rozporządzenia prezydenta Stanisława Wojciechowskiego powstało przedsiębiorstwo Lasy Państwowe.

1938 - W Warszawie zmarł Aleksander Kakowski, arcybiskup metropolita warszawski, kardynał, ostatni prymas Królestwa Polskiego.

1945 - W nocy z 29 na 30 grudnia w czasie napadu oddziału UPA na Nowosielce (powiat sanocki) zamordowano 17 osób i spalono 152 domy.

1950 - w Białymstoku wykonano wyrok śmierci na Romualdzie Rajsie ps. ,,Bury",d-cy 1.Kompanii Szturmowej 3 Wileńskiej Brygady AK.

1951 - W Warszawie urodził się Dariusz Kozakiewicz, gitarzysta zespołów Breakout, Test i Perfect.

1954 - W Warszawie zmarł Tadeusz Trepkowski, plastyk, twórca polskiej szkoły plakatu powojennego.

1956 - W Warszawie urodził się Jacek Wszoła, lekkoatleta, mistrz (1976) i wicemistrz (1980) olimpijski w skoku wzwyż.

1963 - Karol Wojtyła został mianowany przez papieża Pawła VI arcybiskupem metropolitą krakowskim.

1970 - W Krakowie urodził się Marcin Koszałka, operator i reżyser filmowy.

1970 - Podwyższono najniższe pensje, emerytury i zasiłki rodzinne.

1971 - W Warszawie zmarł Zbigniew Burzyński, pilot, konstruktor balonowy, rekordzista świata i dwukrotny zdobywca pucharu Gordona Benetta.

1978 - Franciszek Macharski został mianowany przez papieża Jana Pawła II metropolitą krakowskim.

1980 - Opuszczono banderę na SS „Sołdek”, pierwszym polskim statku wybudowanym po II wojnie światowej.

1981 - Stan wojenny: Sąd Wojewódzki w Łodzi skazał przywódców łódzkiej „Solidarności” Jerzego Kropiwnickiego i Andrzeja Słowika na 4,5 roku więzienia za kierowanie 13 grudnia akcją protestacyjną.

1988 - Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek pierwszej polskiej telenoweli „W labiryncie”.

1988 - W Gdańsku urodził się Jan Mela, polarnik; w 2004 r. wspólnie z Markiem Kamińskim zdobył oba bieguny Ziemi - najpierw Północny, później Południowy; tym samym został najmłodszym człowiekiem i jedynym niepełnosprawnym na świecie, który dokonał tego wyczynu.

2000 - W Warszawie zmarł Stanisław Broniewski, ps. Stefan Orsza, ppor. AK, harcmistrz, naczelnik Szarych Szeregów (1943-1944), dowódca Akcji pod Arsenałem.

2010 - Ukończono budowę odcinka drogi ekspresowej S3 o długości 81,6 km Szczecin – Gorzów Wielkopolski.

2014 - W Szczecinie zmarł Marian Jurczyk, działacz związkowy, przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Szczecinie w 1980 roku, przywódca związku zawodowego „Solidarność '80”, prezydent Szczecina.

2014 - Rozebrano Pomnik Wdzięczności i Braterstwa Armii Radzieckiej i Wojska Polskiego w Ciechocinku.

2016 – zmarł Longin Komołowski. Był posłem na Sejm dwóch kadencji. W latach 1997-2001 zasiadał w Sejmie jako poseł Akcji Wyborczej Solidarność. W 2007 r. dostał się do Sejmu jako kandydat bezpartyjny z listy PiS. W latach 1997-2001 był ministrem pracy w rządzie Jerzego Buzka, w latach 1999-2001 wiceprezesem Rady Ministrów. Od czerwca 2010 r. pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Wspólnota Polska. Zastąpił na tym stanowisku tragicznie zmarłego w katastrofie pod Smoleńskiem Macieja Płażyńskiego.

Źródło: PAP