Polska 3 grudnia – co wydarzyło się tego dnia

Tego dnia Józef Stalin oświadczył, że więzieni w obozach polscy oficerowie uciekli do Mandżurri; Niemcy rozstrzelali 112 więźniów Pawiaka; pierwszy po II wojnie spis powszechny ludności; Stanisław Jaros podjął nieudaną próbę zamachu bombowego na Władysława Gomułkę; rozpoczęło się posiedzenie rozszerzonego Prezydium Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”; uczniowie Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie rozpoczęli strajk w obronie krzyży. Urodzili się m.in. Augustyn Michał Stefan Radziejowski, Józef Konrad Korzeniowski, Adam Skwarczyński, Tadeusz Olsza, Kazimierz Wajda, Jan Grudziński, Adam Słodowy, Ewa Kopacz, Adam Małysz. Zmarli natomiast: Karolina z Ostaszewskich Wojciechowska, Stefan Bryła i Wanda Pomianowska.

1645 - W Radziejowicach urodził się Augustyn Michał Stefan Radziejowski, kardynał, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (1688-1705). W uznaniu jego oddania dla swojej rodziny król mianował go 17 grudnia 1677 biskupem warmińskim. Nominacji tej sprzeciwiała się kapituła warmińska i formalna elekcja przez kapitułę nastąpiła dopiero 31 października 1679, gdy Radziejowski otrzymał indygenat pruski i został kanonikiem warmińskim. Dopiero 23 września 1680 r. nominacja została zatwierdzona przez papieża. W latach 1683-1684 ufundował organy w katedrze fromborskiej, a w 1685 ufundował wieżę dzwonną na wzgórzu katedralnym we Fromborku.

1830 -  W Warszawie powstał Rząd Tymczasowy, na czele którego stanął książę Adam Jerzy Czartoryski. Naczelne dowództwo nad wojskiem polskim objął gen. Józef Chłopicki.

1857 - W Berdyczowie urodził się Józef Konrad Korzeniowski, znany jako Joseph Conrad, pisarz, autor "Jądra ciemności", "Lorda Jima", "Tajfunu" "Nostromo" oraz "Smugi cienia".

1886 - W Wierzchni Dolnej na Ukrainie urodził się Adam Skwarczyński, żołnierz Legionów Polskich, POW, polityk, publicysta, ideolog obozu piłsudczykowskiego.

1895 - W Warszawie urodził się Tadeusz Olsza, aktor, piosenkarz, tancerz; występował w kabaretach, teatrach rewiowych, m.in. w Qui Pro Quo, Morskim Oku i Cyruliku Warszawskim; zagrał w filmach "Uwiedziona" i "Jego wielka miłość".

1905 - We Lwowie urodził się Kazimierz Wajda, aktor, w radiowej audycji „Wesoła lwowska fala” występował jako „Szczepko” w duecie z Henrykiem Vogelfangerem - „Tońko”; obaj aktorzy zagrali w filmach „Włóczęgi”, „Będzie lepiej” i „Serce batiara”.

1907 - W Kijowie urodził się Jan Grudziński, kapitan Marynarki Wojennej RP; ostatni dowódca okrętu podwodnego ORP "Orzeł".

1917 - W Żywcu urodził się Wilhelm Brasse, były więzień KL Auschwitz, fotograf, który wykonywał obozowe zdjęcia więźniów.

1918 -  W Poznaniu rozpoczął obrady Polski Sejm Dzielnicowy (3-5.12.1918).

1923 - W Czarnkowie urodził się Adam Słodowy, autor popularnego w latach 60. i 70. programu telewizyjnego dla młodzieży "Zrób to sam".

1940 - Premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski mianował Cyryla Ratajskiego Delegatem Rządu RP na Generalne Gubernatorstwo; a następnie na cały kraj.

1929 – zmarła Karolina z Ostaszewskich Wojciechowska, polska działaczka niepodległościowa, uczestniczka tajnych organizacji kobiecych, kurierka w Powstaniu Styczniowym.

1941 - Józef Stalin w trakcie spotkania z generałami Władysławem Sikorskim i Władysławem Andersem oświadczył, że w sowieckich obozach nie ma już polskich oficerów, a zaginieni zapewne uciekli do Mandżurii.

1943 - Na podwórzu spalonego domu przy ul. Puławskiej 21/23 oraz obok nieistniejącej już zajezdni tramwajowej przy ul. Puławskiej 13 w Warszawie Niemcy rozstrzelali 112 więźniów Pawiaka. Podczas tej egzekucji zginął m.in. Stefan Bryła, profesor nauk technicznych, pionier praktycznego zastosowania spawalnictwa oraz konstrukcji spawanych.

1945 - Utworzono przedsiębiorstwo państwowe Centrala Produktów Naftowych (CPN); autor logotypu Ryszard Bojar.

1947 - W Warszawie rozpoczął się pokazowy proces III Zarządu Głównego WiN oraz działaczy Komitetu Porozumiewawczego Organizacji Polski Podziemnej.

1948 - UB zaaresztowało por. Kazimierza Chmielowskiego ps."Rekin", zastępcę dowódcy III Wileńskiej Brygady NZW. Był torturowany przez 16 miesięcy.

1950 - Przeprowadzony został pierwszy po II wojnie światowej spis powszechny ludności w Polsce. Liczba mieszkańców wynosiła 25 milionów. 61 proc. z nich mieszkało na wsi.

1956 - W Skaryszewie urodziła się Ewa Kopacz, lekarka, polityk; od listopada 2014 r. do stycznia 2016 r. p.o. przewodniczącej Platformy Obywatelskiej; posłanka na Sejm od 2001 r.; minister zdrowia (2007-2011); w latach 2011-2014 marszałek Sejmu; premier RP od września 2014 r. do listopada 2015 r.

1957 - Wystartowała Telewizja Katowice.

1961 - W Sosnowcu-Zagórzu elektryk Stanisław Jaros podjął nieudaną próbę zamachu bombowego na ówczesnego I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę. Zbyt późno odpalona bomba zabiła mężczyznę i ciężko zraniła dziecko. W wyniku utajnionego procesu zamachowca skazano na karę śmierci i stracono na szubienicy.

1977 - W Wiśle urodził się Adam Małysz, skoczek narciarski, zdobywca czterech medali olimpijskich, czterokrotny indywidualny mistrz świata i czterokrotny zdobywca Pucharu Świata.

1981 - W Radomiu rozpoczęło się nadzwyczajne posiedzenie rozszerzonego Prezydium Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", w czasie którego ponownie przedstawiono listę związkowych żądań: zaprzestanie represji, przyjęcie ustawy o związkach zawodowych, demokratyczne wybory do rad narodowych, utworzenie Społecznej Rady Gospodarki Narodowej i dostęp do środków masowego przekazu.

1984 - Uczniowie Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie rozpoczęli trwający dwa tygodnie strajk okupacyjny w obronie krzyży, które usunięto z klas na polecenie dyrekcji.

1985 - W Krakowie brutalnie pobity został związany z "Solidarnością" ksiądz Tadeusz Zaleski-Isakowicz.

1987 - We Wrocławiu powołano działającą jawnie Regionalną Komisję Wykonawczą "Solidarność" Dolnego Śląska - jej przewodniczącym został Władysław Frasyniuk.

1989 - Ukazał się pierwszy numer tygodnika „Głos znad Niemna”, organu prasowego Związku Polaków na Białorusi.

1992 - Powstała Federacja Rodzin Katyńskich.

2006 - Na zakończonych w Japonii Mistrzostwach Świata polscy siatkarze zdobyli tytuł wicemistrzowski, przegrywając w finale z Brazylią 0:3. Srebrny medal został zadedykowany Arkadiuszowi Gołasiowi. Podczas ceremonii wręczania medali wszyscy polscy zawodnicy weszli na podium w jednakowych, granatowych koszulkach z numerem „16”, z którym Gołaś występował w siatkarskiej reprezentacji i z Jego nazwiskiem na plecach.

2003 – zmarła Wanda Pomianowska, filolog polski i badaczka folkloru, poetka, działaczka „Solidarności”.

Źródło: PAP