Polska 28 listopada – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika 28-11-2023, 08:30
Artykuł
facebook.com

Tego dnia pod Oliwą polska flota odniosła zwycięstwo nad szwedzkimi okrętami, pułkownik wojsk koronnych Krystian Kalkstein-Stoliński został uprowadzony z Warszawy przez agentów elektora brandenburskiego, Józef Piłsudski wydał dekrety o ordynacji wyborczej Sejmu Ustawodawczego, Heinrich Himmler wydał rozkaz utworzenia „Małego Auschwitz” czyli Niemieckiego Obozu Śmierci dla Polskich Dzieci, wyprodukowano pierwszego Fiata 125p, przeprowadzono pierwszy w Polsce przeszczep szpiku kostnego, Wrocław, jako drugie polskie miasto, został podłączony do Internetu. Urodzili się m.in. Andrzej Strug, Arkady Fiedler, Józef Koffler, Jonasz Kofta, Agnieszka Holland, Wiesław Walendiak. Zmarli natomiast: Kazimierz I Odnowiciel, Stanisław Wyspiański, Stanisław Szenic, Władysław Rubin i Paweł Komorowski.

1058 - W Poznaniu zmarł Kazimierz I Odnowiciel, władca Polski w latach 1034-1058.

1520 - Wojna polsko-krzyżacka: polskie pospolite ruszenie odbiło Chojnice.

1561 - W Wilnie zawarty został pakt dotyczący sekularyzacji Zakonu Kawalerów Mieczowych oraz wcielenia Inflant do Polski i Litwy. Mistrz Gotard Kettler złożył oznaki swej godności i jako świecki książę otrzymał w dziedziczne lenno Kurlandię i Semigalię.

1627 - Pod Oliwą polska flota, dowodzona przez admirała Arendta Dickmanna, odniosła zwycięstwo nad szwedzkimi okrętami.

1670 - Pułkownik wojsk koronnych Krystian Kalkstein-Stoliński, jeden z przywódców opozycji antyelektorskiej w Prusach Książęcych i rzecznik ich zespolenia z Polską, został uprowadzony z Warszawy przez agentów elektora brandenburskiego Fryderyka Wilhelma I i uwięziony na zamku Kłajpedzie.

1844 - Otwarto pierwszy odcinek Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej Warszawa-Pruszków.

1871 - W Lublinie urodził się Andrzej Strug, właściwie Tadeusz Gałecki, pisarz, publicysta, działacz socjalistyczny i niepodległościowy.

1894 - W Poznaniu urodził się Arkady Fiedler, podróżnik, pisarz; uczestnik powstania wielkopolskiego, żołnierz POW, w czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie; autor ponad 30 książek m.in. "Dywizjonu 303" i "Kanady pachnącej żywicą".

1896 - W Stryju urodził się Józef Koffler, kompozytor, muzykolog, publicysta.

1907 - W Krakowie zmarł Stanisław Wyspiański, dramaturg, poeta, malarz, reformator teatru; autor „Wesela”, „Nocy Listopadowej”, „Wyzwolenia” i „Warszawianki”.

1908 - W Teatrze Miejskim, w pierwszą rocznicę śmierci autora dramatu, w Krakowie odbyła się prapremiera „Nocy Listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego.

1918 - Józef Piłsudski, jako Tymczasowy Naczelnik Państwa, wydał dekrety o ordynacji wyborczej i wyborach do Sejmu Ustawodawczego oraz rozkaz o utworzeniu Marynarki Wojennej RP, której szefem został płk Bogumił Nowotny.

1927 - Rozwiązanie Sejmu i Senatu I kadencji.

1942 - Reichsführer-SS Heinrich Himmler wydał rozkaz utworzenia na wydzielonej części "Litzmannstadt Ghetto" - "Małego Auschwitz" czyli Niemieckiego Obozu Śmierci dla Polskich Dzieci.

1942 - W Warszawie zastrzelony został sekretarz KC PPR Marceli Nowotko; okoliczności jego śmierci nigdy nie zostały do końca wyjaśnione.

1942 - W Mizoczu na Wołyniu urodził się Jonasz Kofta, poeta, dramaturg, satyryk, piosenkarz; autor tekstów do piosenek "Pamiętajcie o ogrodach", "Jej portret", "Wakacje z blondynką", "Autobusy zapłakane deszczem" i "Samba przed rozstaniem".

1944 - Adolf Hitler wydał rozkaz o utworzeniu Twierdzy Kołobrzeg.

1948 - W Warszawie urodziła się Agnieszka Holland, reżyserka, scenarzystka; autorka filmów "Aktorzy prowincjonalni", "Gorączka", "Samotna kobieta", „Gorzkie żniwa”, "Zabić księdza", "Europa, Europa", „Całkowite zaćmienie”, "Tajemniczy ogród", "W ciemności", „Gorejący krzew”.

1962 - W Gdańsku urodził się Wiesław Walendziak, działacz opozycyjnego Ruchu Młodej Polski i NZS, redaktor naczelny "Młodej Polski"; w latach 1994-1996 prezes Zarządu Telewizji Polskiej SA; szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (1997-1999); w 1997 r. uzyskał mandat poselski z listy AWS; w 2001 r. wybrany do Sejmu z listy PiS.

1965 - W Warszawie otwarte zostało Muzeum na Pawiaku.

1967 - W warszawskiej FSO na Żeraniu wyprodukowano pierwszego Fiata 125p.

1982 - W Krakowie odsłonięto pomnik Stanisława Wyspiańskiego.

1984 - W Centralnym Szpitalu Klinicznym Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie zespół pod kierunkiem prof. Wiesława Wiktora Jędrzejczaka przeprowadził pierwszy w kraju przeszczep szpiku kostnego od spokrewnionego dawcy.

1987 - W Warszawie zmarł Stanisław Szenic, pisarz, varsavianista.

1990 - W Rzymie zmarł kardynał Władysław Rubin; w czasie II wojny światowej więzień sowieckich łagrów, następnie żołnierz Armii Polskiej gen. Władysława Andersa; duszpasterz polskich uchodźców; rektor Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie (1958-1964); biskup pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej (1964); delegat prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego do opieki nad emigracją i uchodźstwem polskim (1964-1980); sekretarz generalnego Synodu Biskupów w Rzymie (1967-1980); w latach 1980-1985 prefekt watykańskiej Kongregacji dla Kościołów Wschodnich.

1990 - Wrocław, jako drugie polskie miasto po Warszawie, został podłączony do Internetu.

2008 - Premiera filmu "Mała Moskwa" w reżyserii Waldemara Krzystka.

2011 - Prezydenci Polski i Ukrainy Bronisław Komorowski i Wiktor Janukowycz wmurowali akt erekcyjny pod budowę polskiego cmentarza wojskowego w Bykowni pod Kijowem.

2011 - W Zakopanem zmarł Paweł Komorowski, reżyser, twórca seriali "Przygody pana Michała", "Syzyfowe prace", a także filmu "Oko proroka".

 

Źródło: wikipedia

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy