Polska 25 kwietnia – co wydarzyło się tego dnia

Tego dnia odbyła się koronacja królewska Kazimierza III Wielkiego; Związek Sowiecki zerwał stosunki dyplomatyczne z polskim rządem w Londynie; uruchomiono połączenie promowe między Gdynią a szwedzkim Trelleborgiem; w klubie studenckim w Toruniu odbył się pierwszy koncert grupy „Republika”; wszedł w życie Konkordat między Polską a Stolicą Apostolską. Urodzili się m. in. Teofil Czajkowski, Halina Kwiatkowska, Tadeusz Janczar, Hanna Gucwińska, Ewa Wiśniewska, Andrzej Seweryn. Zmarli natomiast: Szymon Kossakowski, Michał Drzymała, Aleksander Świętochowski oraz Zygmunt Głuszek.

1333 - W katedrze na Wawelu odbyła się koronacja królewska Kazimierza III Wielkiego i jego żony Aldony Anny Giedyminówny.

1571 – Kapituła Diecezji Warmińskiej podpisała umowę z Walentym Hendlem, mistrzem rurarskim i mieszczaninem Wrocławia, opiewającą na wykonanie we Fromborku urządzenia czerpakowego służącego zaopatrywaniu w wodę kanonii (zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz Wzgórza Katedralnego).

1604 – Odbyła się konsekracja późniejszej archikatedry św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Lublinie.

1794 - W Wilnie jako zdrajca powieszony został Szymon Kossakowski, generał, hetman wielki litewski od 1793 r.; stronnik Rosji, organizator konfederacji targowickiej na Litwie.

1809 – Wojna polsko-austriacka: oddziały armii Księstwa Warszawskiego odniosły zwycięstwo w bitwie pod Radzyminem.

1905 – Urodził się Teofil Czajkowski, polski rusznikarz, żołnierz ZP-ZWZ-AK, uczestnik Powstania Warszawskiego.

1920 - Wojna polsko-bolszewicka: Początek ofensywy wojsk polskich na wschodzie - tzw. wyprawy kijowskiej.

1921 - W Bochni urodziła się Halina Kwiatkowska, aktorka teatralna, telewizyjna i filmowa, artystka krakowskich teatrów - Teatru Dramatycznego i Starego Teatru.

1926 - W Warszawie urodził się Tadeusz Janczar, aktor, w czasie II wojny światowej członek Szarych Szeregów, żołnierz AK, a następnie 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki; wystąpił m.in. w filmach „Piątka z ulicy Barskiej”, „Pokolenie”, „Kanał”, „Eroica”, „Pożegnania”, „Chłopi”, „Hubal”, a także w serialu „Dom”.

1932 – Urodziła się Hanna Gucwińska, polska zootechnik, twórca programów telewizyjnych, polityk, poseł na Sejm RP.

1937 - W Grabównie zmarł Michał Drzymała, chłop z poznańskiego, który w latach 1904-1909 prowadził z władzami pruskimi spór o pozwolenie na budowę domu.

1938 - W Gołotczyźnie koło Ciechanowa zmarł Aleksander Świętochowski, pisarz, publicysta, filozof i historyk, główny ideolog polskiego pozytywizmu.

1942 - W Warszawie urodziła się Ewa Wiśniewska, aktorka, przez wiele lat związana z warszawskim Teatrem Ateneum, obecnie w zespole Teatru Narodowego; wystąpiła w filmach „Co mi zrobisz jak mnie złapiesz”, „Halo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy”, „Paciorki jednego różańca”, „Dolina Issy”, „Cudzoziemka”, „Ogniem i mieczem”, „Stara baśń. Kiedy Słońce było bogiem”, a także w serialu „Doktor Ewa”.

1943 - W nocy z 25 na 26 kwietnia Związek Sowiecki zerwał stosunki dyplomatyczne z polskim rządem w Londynie, zarzucając mu w sprawie Katynia antysowiecką kampanię prowadzoną wspólnie z III Rzeszą.

1945 - Początek pierwszej konferencji Narodów Zjednoczonych w San Francisco. ONZ rozpoczęła działalność 24 października 1945 r.

1946 - W Heilbronn w Niemczech urodził się Andrzej Seweryn, aktor, reżyser, pedagog; występował m.in. w warszawskim Teatrze Ateneum, od 1980 r. we Francji; w 1993 r. otrzymał angaż - jako trzeci cudzoziemiec w historii teatru francuskiego - do Comedie-Francaise; od 2011 r. dyrektor naczelny Teatru Polskiego w Warszawie; wystąpił m.in. filmach „Ziemia obiecana”, „Bez znieczulenia”, „Dyrygent”, „Człowiek z żelaza”, „Pan Tadeusz”, „Ogniem i mieczem”, „Prymas. Trzy lata z tysiąca”, „Zemsta”, „Różyczka”.

1946 - Uruchomiono pierwsze połączenie promowe między Gdynią a szwedzkim Trelleborgiem.

1947 - Sekretariat KC PPR powołał Robotniczą Spółdzielnię Wydawniczą „Prasa”.

1949 - W Moskwie rozpoczęła się pierwsza sesja Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG); w jej skład obok Związku Sowieckiego weszły Bułgaria, Czechosłowacja, Polska, Rumunia i Węgry.

1957 - W Warszawie rozpoczął obrady I Zjazd Związku Młodzieży Socjalistycznej, organizacji młodzieżowej będącej „kuźnią kadr” PZPR, podporządkowanej jej ideologicznie i politycznie.

1962 - Premiera filmu „Jutro premiera” w reżyserii Janusza Morgensterna.

1967 - Premiera filmu „Kochajmy syrenki” w reżyserii Jana Rutkiewicza.

1981 - W klubie studenckim „Od Nowa” w Toruniu odbył się pierwszy koncert grupy „Republika”.

1988 - Początek kilkumiesięcznej fali strajków, które przyczyniły się do podjęcia próby porozumienia między władzą a opozycją w ramach obrad Okrągłego Stołu.

1997 - Sejm uchwalił ustawę o Polskiej Akademii Nauk.

1998 - Wszedł w życie Konkordat między Polską a Stolicą Apostolską.

2005 – Otwarto Muzeum Miejskie w Tychach.

2022 – W Warszawie zmarł Zygmunt Głuszek, najmłodszy instruktor Szarych Szeregów, powstaniec warszawski, wsławił się przepłynięciem Wisły z meldunkami dla oddziałów Armii Krajowej na Pradze, wieloletni dziennikarz „Przeglądu Sportowego”, redaktor naczelny miesięcznika „Lekkoatletyka”.

Źródło: PAP