Polska 22 kwietnia – co wydarzyło się tego dnia

Tego dnia na podstawie dekretu Józefa Piłsudskiego w Warszawie utworzono Muzeum Wojska Polskiego; premiera filmu „Poszukiwany, poszukiwana” Stanisława Barei; rząd wprowadził reglamentację masła, mąki, ryżu i kasz; zakończył się proces przywódców KPN; w fabryce Daewoo-FSO zakończono produkcję „Poloneza”. Urodzili się m. in. Teofil Ociepka, Jadwiga Lewandowska, Jerzy Abratowski, Izabela Trojanowska, Donald Tusk, Michał i Marcin Żewłakow. Zmarli natomiast: Jan Czochralski, Jan Suzin, Witold Pyrkosz, Stanisław Jędryka oraz Mirosław Handke.

1443 – Kanonikiem warmińskim został Krzysztof Cegenberg (Czegenberg, Ziegenberg), jedyny syn Jana Cegenberga współzałożyciela Związku Pruskiego. Rezydował przy katedrze fromborskiej, a w czasie wojny trzynastoletniej należał do najgorliwszych zwolenników Związku Pruskiego w kapitule. W lipcu 1455 r. ułatwił atak zaciężnych czeskich Jana Skalskiego na Frombork i pozostał z nimi aż do zajęcia katedry przez wojska krzyżackie (21.02.1456 r.). Dostał się wówczas do niewoli i przed 4.07.1456 r. zrezygnował z kanonii warmińskiej.

1622 - Zmarł Kasper Miaskowski, poeta, zwolennik kontrreformacji.

1794 - Powstanie Kościuszkowskie: W Wilnie pod wodzą płk. Jakuba Jasińskiego wybuchła insurekcja.

1891 - W Janowie Śląskim urodził się Teofil Ociepka, malarz prymitywista.

1899 – Położono kamień węgielny pod budowę hotelu Bristol w Warszawie.

1908 - W Charkowie urodziła się Jadwiga Lewandowska z domu Dowbor-Muśnicka, pilot szybowcowy i samolotowy, spadochroniarz, uczestniczka kampanii polskiej 1939 r.; osadzona w sowieckim obozie w Ostaszkowie, następnie przewieziona do Kozielska; zamordowana przez NKWD w Katyniu w kwietniu 1940 r.; jedyna kobieta wśród ofiar Zbrodni Katyńskiej.

1919 - Dzień po zajęciu Wilna przez oddziały Wojska Polskiego Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał odezwę „Do Mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego”; zapowiedział w niej zasadę samostanowienia ludności w sprawach wewnętrznych, narodowościowych i wyznaniowych.

1920 - Dekretem Naczelnego Wodza i marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie utworzono Muzeum Wojska Polskiego. Pierwszym dyrektorem MWP został jego współtwórca płk Bronisław Gembarzewski, historyk wojskowości i muzealnik. Do roku 1933 muzeum miało siedzibę przy ul. Podwale 15, a od tego roku zbiory i siedziba mieściły się już w obecnym budynku przy al. Jerozolimskich 3. „Czyniąc zadość powyższej potrzebie, powołuję do życia w Warszawie Muzeum Wojska, jako centralną instytucję muzealną w Polsce, oraz zatwierdzam poniższy status”.

1929 - We Lwowie urodził się Jerzy Abratowski, pianista i kompozytor, autor muzyki do wielu popularnych piosenek, m.in. „Gdy mi ciebie zabraknie”.

1946 - Polska ratyfikowała umowę o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Gospodarczego.

1953 - W Poznaniu zmarł prof. Jan Czochralski, chemik, twórca metody wzrostu kryształów, stanowiącej podstawę współczesnej elektroniki. Po wojnie prześladowany przez władze komunistyczne.

1955 - W Olsztynie urodziła się Izabela Trojanowska, piosenkarka, aktorka.

1957 - W Gdańsku urodził się Donald Tusk, historyk, działacz opozycji demokratycznej; przewodniczący Kongresu Liberalno-Demokratycznego; wiceprzewodniczący Unii Wolności; współzałożyciel i od 2003 r. do 2014 r. przewodniczący Platformy Obywatelskiej; premier RP w latach 2007-14; od grudnia 2014 r. przewodniczący Rady Europejskiej; od 2019 przewodniczący Europejskiej Partii Ludowej.

1970 - Górnik Zabrze awansował w wyniku losowania (rzut monetą) do finału piłkarskiego Pucharu Zdobywców Pucharów. Mecze półfinałowe oraz mecz dodatkowy z AS Romą zakończyły się remisami.

1973 - W Nowej Hucie odsłonięty został pomnik Lenina; 18 kwietnia 1979 r. doszło do próby wysadzenia pomnika podjętej przez jednego z robotników zatrudnionych w Hucie im. Lenina; Ostatecznie monument twórcy państwa sowieckiego został zdemontowany 10 grudnia 1989 r., po protestach organizowanych przez Federację Młodzieży Walczącej.

1973 - Premiera filmu „Poszukiwany, poszukiwana” w reżyserii Stanisława Barei.

1976 - W Warszawie urodzili się Michał i Marcin Żewłakow, piłkarze, reprezentanci Polski; Michał to rekordzista Polski pod względem liczby występów w reprezentacji – 102; Marcin w meczu ze Stanami Zjednoczonymi podczas MŚ 2002 strzelił gola w 64. sekundzie po wejściu na boisko, jest najszybsza w historii mistrzostw świata zdobyta bramka przez zawodnika rezerwowego.

1981 - Rząd wprowadził reglamentację masła, mąki, ryżu i kasz.

1982 - Stan wojenny: Powstała podziemna Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność”; utworzyli ją przywódcy konspiracyjnych struktur regionalnych: Zbigniew Bujak (Mazowsze), Władysław Frasyniuk (Dolny Śląsk), Władysław Hardek (Małopolska), Bogdan Lis (Gdańsk) oraz członek Prezydium Komisji Krajowej - Eugeniusz Szumiejko.

1985 - Sąd Najwyższy utrzymał w mocy wyrok Sądu Wojewódzkiego w Toruniu w sprawie zabójców księdza Jerzego Popiełuszki.

1986 - W Warszawie przed Sądem Wojewódzkim zakończył się proces przywódców KPN; Leszek Moczulski skazany został na 4 lata więzienia, Krzysztof Król i Adam Słomka na kary po 2,5 roku, a Andrzej Szomański i Dariusz Wójcik na 2 lata pozbawienia wolności.

1989 – Rząd Mieczysława F. Rakowskiego, na skutek protestów społecznych, podjął decyzję o rezygnacji z budowy Elektrowni Jądrowej „Warta” w wielkopolskim Klempiczu.

2002 – W warszawskiej fabryce Daewoo-FSO zawieszono produkcję Poloneza. W praktyce oznaczało to jej zakończenie.

2012 - W Warszawie zmarł Jan Suzin, wieloletni spiker telewizji polskiej.

2017 - W Warszawie zmarł Witold Pyrkosz, aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, współtwórca i reżyser kabaretu "Dreptak". nazywany „królem polskich seriali”. współtwórca i reżyser kabaretu „Dreptak”, nazywany był "królem polskich seriali". To pamiętny Pyzdra z „Janosika”, Wichura z „Czterech pancernych i psa”, Balcerek z „Alternatyw 4”, senior rodu Mostowiaków w „M jak miłość” i Duńczyk z filmów „Vabank” i „Vabank 2”. Na scenie zadebiutował w 1955 roku.

2019 – W wieku 85 lat zmarł Stanisław Jędryka, reżyser i scenarzysta filmowy i telewizyjny, autor m.in. seriali „Stawiam na Tolka Banana”, „Paragon gola”„Wakacje z duchami”, „Podróż za jeden uśmiech”.

2021 – W Krakowie zmarł Mirosław Handke, profesor chemii, w latach 1997-2000 minister edukacji narodowej w rządzie Jerzego Buzka. Był autorem reformy systemu oświaty z 1999. Nowy system zastąpił dwustopniową strukturę szkolnictwa, wprowadzając trzyletnie gimnazja, w których naukę rozpoczynano po ukończeniu sześciu klas szkoły podstawowej.

Źródło: PAP