Tego dnia niemieckie władze zmieniły nazwę Łodzi na Litzmannstadt; oficjalny komunikat niemiecki dotyczący zbrodni katyńskiej; władze komunistyczne zdecydowały o zamknięciu Teatru Rapsodycznego w Krakowie; „Stefan Batory” wypłynął w swój pierwszy rejs transoceaniczny; Sejm uchwalił ustawę „o uchyleniu ustawy o kontroli publikacji i widowisk”; w Warszawie wylądował samolot z ciałem zmarłego tragicznie prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Urodzili się m. in. Leon Wyczółkowski, Władysław Komar, Stefan Chwin, Hanna Śleszyńska, Tomasz Gollob. Zmarli natomiast: Stanisław ze Szczepanowa, Semen Nalewajko, Jakub Hirszberg, Jan Styka, Jerzy Kirchmayer, Ludomił Rayski, Władysław Liniarski oraz Hilary Koprowski.
1065 – Książę Polski Bolesław II Szczodry (Śmiały) ufundował klasztor benedyktynów w Mogilnie, przekazując mu część dochodów, m.in. z Grudziądza i Rypina.
1079 - W Krakowie z wyroku sądu królewskiego stracony został biskup Stanisław ze Szczepanowa, skonfliktowany z królem Bolesławem Śmiałym; duchowny uznany za męczennika, ogłoszony został w 1254 r. świętym oraz patronem Polski.
1393 – Stałą rezydencję przy katedrze fromborskiej rozpoczął kanonik Gotfryd Bedeke z Elbląga, który w październiku poprzedniego roku otrzymał od papieża Bonifacego IX prowizję na kanonię warmińską. We wrześniu 1395 r. był jednym z redaktorów, adresowanej do papieża, relacji o świątobliwym życiu pustelnicy Doroty z Mątowów.
1393 – Kanonikiem warmińskim został Jan Alardus z Rzeszy. Prowizję papieską na kanonię otrzymał 9.11.1389 r.
1393 – Najpóźniej tego dnia członkiem kapituły warmińskie zostaje Andrzej z Grotkowa (de Grotkau). Dokumenty potwierdzające przejęcie prebendy datowane są w nieco późniejszym okresie (31.03.1400 r.). Aktywny uczestnik akcji osiedleńczej prowadzonej przez kapitułę.
1525 – Staszów otrzymał prawa miejskie.
1597 - W Warszawie ścięty został Semen Nalewajko, przywódca powstania kozackiego.
1764 - Podpisano rosyjsko-pruski układ sojuszniczy, którego celem było m.in. zahamowanie reform w I Rzeczypospolitej.
1775 - W Warszawie zakończył obrady sejm, zwołany na żądanie zaborców w 1773 r., który ratyfikował traktaty rozbiorowe, legalizując podział ziem Rzeczypospolitej dokonany w 1772 r. przez Rosję, Austrię i Prusy; sejm powołał Komisję Edukacji Narodowej oraz Radę Nieustającą.
1776 – Niepołomice otrzymały prawa miejskie.
1787 - W Marsylii zmarł Kajetan Węgierski, poeta, tłumacz, podróżnik.
1848 - Powstanie Poznańskie: polsko-pruska ugoda w Jarosławcu, która przewidywała nadanie częściowej autonomii Wielkiemu Księstwu Poznańskiemu w zamian za ograniczenie na jego obszarze liczebności polskich oddziałów zbrojnych.
1852 - W Hucie Miastkowskiej koło Garwolina urodził się Leon Wyczółkowski, malarz, grafik, rysownik, autor m.in. obrazów „Rybacy”, „Ujrzałem raz” i „Sarkofag św. Stanisława biskupa”.
1914 - W Berlinie zmarł Jakub Hirszberg, łódzki kupiec, przemysłowiec i działacz społeczny.
1919 – Utworzono Główny Urząd Zaopatrywania Armii (GUZA).
1921 - Ksiądz Wincenty Tymieniecki został powołany na pierwszego biskupa diecezji łódzkiej.
1925 - W Rzymie zmarł Jan Styka, malarz, uczeń Jana Matejki, autor obrazów o tematyce batalistycznej i patriotycznej, m.in. - wspólnie z Wojciechem Kossakiem - „Panoramy Racławickiej”.
1926 - W Warszawie powstał Polski Związek Szachowy.
1934 - Ministerstwo Spraw Zagranicznych zakazało polskim piłkarzom wyjazdu do Pragi na rewanżowy mecz o awans do Mistrzostw Świata we Włoszech. W pierwszym meczu w Warszawie wygrała Czechosłowacja 2:1.
1939 - Rozpoczęto niedokończoną budowę eksterytorialnej autostrady Wiedeń-Wrocław.
1939 - Adolf Hitler podpisał przedstawiony przez Naczelne Dowództwo Niemieckich Sił Zbrojnych projekt dyrektywy w sprawie gotowości bojowej armii na lata 1939-1940; jej część, tzw. Wariant Biały (Fall Weiss), dotyczyła ataku na Polskę.
1940 - Niemieckie władze okupacyjne zmieniły nazwę Łodzi na Litzmannstadt.
1940 - Niemiecka żandarmeria, SS i gestapo w odwecie za działania oddziału mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala” dokonały pacyfikacji położonych w pobliżu Szydłowca Skłobów oraz innych okolicznych wsi; w czasie przeprowadzonej akcji Niemcy zamordowali 265 osób.
1940 - W Kownie urodził się Władysław Komar, lekkoatleta, mistrz olimpijski z Monachium w 1972 r. w pchnięciu kulą, dwukrotny brązowy medalista Mistrzostw Europy w tej dyscyplinie - w Budapeszcie (1966) i Helsinkach (1971).
1943 - Pierwszy oficjalny komunikat niemiecki dotyczący zbrodni katyńskiej: Agencja Transocean poinformowała na podstawie raportu niemieckich władz w Smoleńsku o „odkryciu masowego grobu ze zwłokami 3000 oficerów polskich”.
1945 - Wojska amerykańskie wyzwoliły niemiecki obóz koncentracyjny Buchenwald, w którym około 56 tys. osób zostało zabitych, zmarło z chorób, wycieńczenia lub na skutek prowadzonych na nich eksperymentów.
1949 - W Gdańsku urodził się Stefan Chwin, prozaik, eseista, autor powieści „Hanemann”, „Esther”, „Złoty pelikan” i „Panna Ferbelin”.
1952 – Założono Port Elbląg.
1956 - Odbywający karę dożywotniego pozbawienia wolności pilot myśliwski Stanisław Skalski został uwolniony i zrehabilitowany.
1959 - W Otwocku zmarł Jerzy Kirchmayer - oficer sztabu Armii „Pomorze”, Komendy Głównej Armii Krajowej; współautor planu „Burza”; generał Ludowego Wojska Polskiego; w 1951 r. skazany na dożywocie w jednym z najgłośniejszych procesów pokazowych stalinowskiej Polski - tzw. procesie generałów.
1959 - W Warszawie urodziła się Hanna Śleszyńska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Nic śmiesznego”, „Awantura o Basię”, „Kawalerskie życie na obczyźnie” oraz w serialach „Rodzina zastępcza” i „Daleko od noszy”; popularność zdobyła występując również w zespole kabaretowo-estradowym „Tercet czyli Kwartet”, m.in. z Piotrem Gąsowskim.
1961 - W Izraelu rozpoczął się proces nazistowskiego zbrodniarza Adolfa Eichmanna, szefa wydziału żydowskiego w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA), „mordercy zza biurka”, odpowiedzialnego za śmierć milionów Żydów; w wyniku procesu Eichmann został skazany na karę śmierci, wyrok wykonano 31 maja 1962 r.
1963 - Papież Jan XXIII opublikował encyklikę „Pacem in terris”.
1965 – Otwarto Stadion żużlowy im. Zbigniewa Podleckiego w Gdańsku.
1967 - Władze komunistyczne podjęły decyzję o zamknięciu Teatru Rapsodycznego w Krakowie, założonego w konspiracji w 1941 r. w czasie niemieckiej okupacji; do pierwszego zespołu teatru należał Karol Wojtyła.
1968 - Marian Spychalski zastąpił Edwarda Ochaba na stanowisku przewodniczącego Rady Państwa; gen. Wojciech Jaruzelski objął stanowisko ministra obrony narodowej.
1969 - Statek pasażerski „Stefan Batory” wypłynął w swój pierwszy rejs transoceaniczny.
1971 - W Bydgoszczy urodził się Tomasz Gollob, żużlowiec, siedmiokrotny mistrz świata: indywidualnie w sezonie 2010 oraz sześciokrotnie w drużynie; wielokrotny mistrz Polski.
1973 - W rozegranym w Moskwie meczu w ramach Mistrzostw Świata Grupy A reprezentacja Polski w hokeju na lodzie przegrała 0:20 z ZSRR, ponosząc najwyższą porażkę w swej historii.
1977 - W Londynie zmarł gen. Ludomił Rayski, pilot, inżynier; od 1926 r. Szef Departamentu Lotnictwa, a od 1936 do marca 1939 r. dowódca Lotnictwa WP; w sierpniu 1939 r. mianowany II wiceministrem spraw wojskowych.
1980 - Oświadczenie KSS KOR w 40. rocznicę zbrodni katyńskiej, wyrażające przekonanie, że ujawnienie stalinowskich zbrodni wobec obywateli polskich „będzie istotnym krokiem w kierunku braterstwa i przyjaźni z narodem rosyjskim”.
1982 - Premiera filmu „Wilczyca” w reżyserii Marka Piestraka.
1984 - W Warszawie zmarł Władysław Liniarski, pułkownik WP, komendant Białostockiego Okręgu ZWZ-AK (1940-45), a następnie na terenie tego okręgu dowódca Armii Krajowej Obywatelskiej; aresztowany w 1945 r. przez UB, skazany na karę śmierci, wyrok zamieniony na 10 lat więzienia.
1990 - Sejm uchwalił ustawę "o uchyleniu ustawy o kontroli publikacji i widowisk, zniesieniu organów tej kontroli oraz o zmianie ustawy - Prawo prasowe".
1997 - Sejm uchwalił ustawę lustracyjną.
2007 - Irena Sendlerowa została odznaczona Orderem Uśmiechu.
2010 – Na lotnisku wojskowym w Warszawie wylądował samolot z ciałem zmarłego tragicznie prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Trumna została przewieziona do Pałacu Prezydenckiego.
2013 – W Filadelfii zmarł Hilary Koprowski, biolog, wirusolog, profesor Thomas Jefferson University, twórca pierwszej w świecie szczepionki przeciwko wirusowi polio, który powoduje chorobę Heinego-Medina.
Źródło: PAP
