Polska 11 grudnia – co wydarzyło się tego dnia

Tego dnia w Warszawie uruchomiono pierwszą linię tramwaju konnego; Gabriel Narutowicz został zaprzysiężony na prezydenta; uruchomiono elektryczną linię kolejową z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego; premiera serialu „Daleko od szosy”; rozpoczęło się posiedzenie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”; prezydent Andrzej Duda powołał rząd Mateusza Morawieckiego. Urodzili się m.in. Mieczysław Karłowicz, Józef Garbień, Zygmunt Kałużyński, Dariusz Fikus, Marek Jackowski, Michał Globisz. Zmarli natomiast: Seweryn Rzewuski, Maria Walewska, Bronisław Gembarzewski, Kazimierz Szubert, Renata Radojewska, Stanisław Maczek, Marta Fik, Maria Kaniewska, Zofia Jarema oraz Urszula Modrzyńska.

1454 - Krzyżacy, pod dowództwem komtura ostródzkiego Henryka von Plauen, dotarli do Fromborka, zajęli miasto i warownię. Spalili i splądrowali kilka kanonii, zginęło kilku mieszczan, miasto spłonęło, a kapituła wysoką kontrybucją (120 grzywien) uratowała katedrę i otaczające kanonie.

1519 - Sejm walny w Toruniu uchwalił rozpoczęcie wojny z krzyżakami i wyznaczył nowe podatki na werbunek wojsk zaciężnych.

1618 - Zawarto rozejm w Dywilinie kończący trwającą od 1609 r. wojnę między Rzeczpospolitą Obojga Narodów a Carstwem Rosyjskim.

1811 - W Wiedniu zmarł Seweryn Rzewuski, hetman polny koronny, jeden z liderów tzw. stronnictwa hetmańskiego, przeciwnik reform Sejmu Czteroletniego, współtwórca i przywódca konfederacji targowickiej.

1817 - W Paryżu zmarła Maria Walewska, hrabina, kochanka cesarza Napoleona Bonaparte; z ich związku narodził się syn Aleksander Walewski, przyszły minister spraw zagranicznych Francji.

1866 - W Warszawie uruchomiona została pierwsza linia tramwaju konnego. Sześciokilometrowa trasa łączyła leżący na lewym brzegu Wisły Dworzec Wiedeński z położonym na prawym brzegu Dworcem Petersburskim (dziś Wileński) oraz nowo otwartym Dworcem Terespolskim (Wschodnim).

1869 - W Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się premiera „Parii”, ostatniej opery Stanisława Moniuszki.

1876 - W Wiszniewie na Litwie urodził się Mieczysław Karłowicz, kompozytor, dyrygent.

1895 - Uruchomiono pierwszą linię tramwajową w Bielsku.

1896 - W Łupkowie urodził się Józef Garbień, żołnierz I Brygady Legionów, chirurg, piłkarz Pogoni Lwów, reprezentant Polski.

1908 - W Poznaniu urodził się Aleksander Janta-Połczyński, dziennikarz, poeta, tłumacz.

1908 - W Wiedniu urodził się Amon Goeth, nazistowski zbrodniarz, komendant obozu koncentracyjnego Płaszów; w 1946 r. skazany na śmierć przez Najwyższy Trybunał Narodowy i stracony w krakowskim więzieniu przy ul. Montelupich.

1918 - W Lublinie urodził się Zygmunt Kałużyński, publicysta, krytyk filmowy.

1921 - Na warszawskim Żoliborzu założona została pierwsza w Polsce spółdzielnia osiedlowa budownictwa wielorodzinnego - Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa.

1922 - Gabriel Narutowicz został zaprzysiężony na prezydenta RP.

1927 - Uruchomiono linię kolejową z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego, zbudowaną przez spółkę akcyjną „Elektryczne Koleje Dojazdowe”; była to pierwsza normalnotorowa elektryczna kolej w Polsce. Budowę zaczęto od Komorowa prowadząc ją równocześnie w kierunku Warszawy i Grodziska Mazowieckiego. Przy budowie linii wykorzystano najnowocześniejsze wówczas  rozwiązania techniczne. Wagony zakupione w Anglii rozwijały prędkość 70 km/h, a urządzenia automatycznej sygnalizacji świetlnej sprowadzono ze Szwecji.

1932 - W Poznaniu urodził się Dariusz Fikus, dziennikarz; w latach 1989-1996 redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”.

1936 - Premiera komedii filmowej pt. Papa się żeni w reżyserii Michała Waszyńskiego.

1936 - W Genewie na forum Ligii Narodów przedstawiciel polskiego rządu potępił ochotników, którzy zamierzali walczyć w hiszpańskiej wojnie domowej. A w Monitorze Polskim ukazał się komunikat rządowy ostrzegający przed możliwością pozbawienia obywatelstwa polskiego osób biorących udział w hiszpańskiej wojnie domowej.

1939 - Dowódca okrętu podwodnego ORP Orzeł Jan Grudziński został odznaczony przez króla Jerzego VI Orderem za Wybitną Służbę.

1939 - Niemcy przeprowadzili pierwszą egzekucję w lesie Buczyna koło Zbylitowskiej Góry koło Tarnowa.

1941 - Rząd polski wypowiedział wojnę Japonii.

1941 - W Warszawie zmarł płk Bronisław Gembarzewski, historyk wojskowości, organizator i dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie (1916-1936) oraz Muzeum Wojska w Warszawie (1920-1939).

1942 - Niemcy spacyfikowali wieś Kitów na Zamojszczyźnie zabijając jej 124 mieszkańców, w tym kobiety i dzieci. Mieszkańców siłą spędzono na łąkę, gdzie odczytano im informację, że za wrogą działalność wobec Niemiec zostali skazani na śmierć - wszystkich rozstrzelano. Wymordowano 124 mieszkańców Kitowa, w tym 15 dzieci. Ofiary pochowano w zbiorowej mogile.

1942 - Rozpoczął działalność obóz koncentracyjny dla dzieci polskich w Łodzi.

1945 - Pogrzeb sekretarza NKW PSL Bolesława Ścibiorka, zamordowanego 5 grudnia 1945 r. w Łodzi przez funkcjonariuszy UB. W uroczystościach wzięło udział około 25 tys. osób.

1946 - W Starym Olsztynie urodził się Marek Jackowski, muzyk, kompozytor, lider zespołu Maanam.

1946 - W Poznaniu urodził się Michał Globisz, trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji młodzieżowych, zdobywca złotego medalu Mistrzostw Europy U-18 w 2001 roku.

1946 - Założono klub sportowy Unia Oświęcim.

1948 - W Zakopanem funkcjonariusze UB aresztowali Jerzego Brauna, ostatniego Delegata Rządu na Kraj.

1956 - W Krakowie zmarł Kazimierz Szubert, aktor teatralny i filmowy.

1971 - Zakończył się VI zjazd PZPR.

1973 - Premiera filmu „Sanatorium pod klepsydrą” w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa.

1976 - Premiera pierwszego odcinka serialu telewizyjnego „Daleko od szosy” w reżyserii Zbigniewa Chmielewskiego.

1981 - W warszawskim Teatrze Dramatycznym rozpoczął obrady Kongres Kultury Polskiej.

1981 - Premiera filmu „Wahadełko” w reżyserii Filipa Bajona.

1981 - Początek posiedzenia Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.

1985 - W Nowym Jorku zmarła Renata Radojewska, aktorka międzywojenna.

1994 - W Edynburgu zmarł gen. Stanisław Maczek, dowódca 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wsławionej walkami pod Falaise podczas inwazji sił alianckich w Normandii w 1944 r. i wyzwoleniem Bredy.

1995 - W Warszawie zmarła Marta Fik, historyczka, krytyk teatralny, autorka m.in. „Kultura polska po Jałcie 1944-81”.

2005 - W Warszawie zmarła Maria Kaniewska, reżyserka, scenarzystka, aktorka; autorka m.in. filmów „Niedaleko Warszawy: (1954), „Awantura o Basię” (1959), „Szatan z siódmej klasy” (1960).

2008 - W Krakowie zmarła Zofia Jarema, reżyserka teatralna, scenografka, współzałożycielka krakowskiego Teatru Lalki, Maski i Aktora Groteska.

2008 - Historyczny zespół Poznania został uznany za pomnik historii.

2008 - Kajakarz Adam Seroczyński został zdyskwalifikowany za stosowanie dopingu przez MKOl i pozbawiony czwartego miejsca w wyścigu K2 na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie.

2008 - Otwarto Tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju.

2010 - W Łodzi zmarła Urszula Modrzyńska, aktorka teatralna i filmowa, pamiętna odtwórczyni roli Jagienki w „Krzyżakach” (1960) w reżyserii Aleksandra Forda.

2017 - Prezydent RP Andrzej Duda powołał rząd Mateusza Morawieckiego.

Źródło: PAP