Tonący brzytwy się chwyta. 30. rocznica puczu moskiewskiego

Artykuł
Spiskowcy wyprowadzili na ulice Moskwy wojsko
Fot. The Moscow Times/Ole Husby

30 lat temu, w dogorywającym już Związku Sowieckim doszło do wydarzeń, które do historii przeszły jako pucz Janajewa bądź pucz moskiewski. Zamach stanu, który miał uratować komunistyczne imperium okazał się jednak jego gwoździem do trumny.

Twardogłowi komuniści, chcąc powstrzymać postępującą na fali pieriestrojki dezintegrację państwa, aresztowali prezydenta ZSRS Michaiła Gorbaczowa, przebywającego na urlopie w Foros na Krymie.

19 sierpnia ogłoszono stan wyjątkowy. Władzę przejął ośmioosobowy Państwowy Komitet Stanu Wyjątkowego (GKCzP), w którego skład wchodzili m.in. wiceprezydent Gienadij Janajew, premier Walentin Pawłow, minister obrony Dimitrij Jazow, szef KGB Władimir Kriuczkow i minister spraw wewnętrznych Borys Pugo.

Spiskowcy wyprowadzili na ulice Moskwy wojsko, celem zastraszenia ruchu demokratycznego i powstrzymania tendencji odśrodkowych, jakie zachodziły w partii komunistycznej, a także sparaliżowania separatystycznej działalności władz Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Sowieckiej pod przywództwem Borysa Jelcyna.

Pucz przeprowadzony został jednak wyjątkowo nieudolnie. Opór stawili mieszkańcy stolicy, stawiając barykady wokół Białego Domu (siedziby parlamentu RFSRS), gdzie Borys Jelcyn wygłosił słynne przemówienie, w którym, stojąc na czołgu, podważył legalność GKCzP. Armia zachowała się biernie, w przeważającej większości tylko obserwując wydarzenia, po czym ostatecznie przeszła na stronę demokratów. Podczas sierpniowych wydarzeń zginęły trzy osoby.
Paradoksalnie, zamach stanu przyspieszył rozpad Związku Sowieckiego, zamiast go zatrzymać. W jego rezultacie zawieszono działalność, po czym zlikwidowano Komunistyczną Partię Związku Sowieckiego, a realną władzę w upadającym imperium przejęła największa jego część - Rosja z Jelcynem jako prezydentem na czele. W grudniu tego samego roku ZSRS przestał istnieć.

Źródło: Portal TV Republika

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy